"DE STRIJD TEGEN RACISME HEEFT ONZE HELE SAMENLEVING NODIG".

Wij spraken met Magda-Sarah Boulabiza van het Europees Netwerk tegen Racisme over racisme in de huidige samenleving, manieren om het te bestrijden en het werk van ENAR.

Hallo Magda! Voor degenen die je nog niet kennen: Wat doet het Europees netwerk tegen racisme?

ENAR is het enige pan-Europese netwerk tegen racisme: wij werken aan gelijkheid en bevorderen samenwerking tussen maatschappelijke actoren tegen racisme in Europa! Wij zijn een netwerk met meer dan 150 leden in heel Europa dat zich inzet voor een rechtvaardig en billijk Europa. De organisatie werd in 1998 opgericht door activisten aan de basis met als doel wettelijke veranderingen op Europees niveau te bewerkstelligen en beslissende vooruitgang te boeken op weg naar gelijkheid voor mensen in alle EU-lidstaten.

Over welke zaken maakt u zich momenteel de meeste zorgen?

Ondanks het algemene bewustzijn van systemisch racisme dat in 2020 is ontstaan, wordt Europa geplaagd door extreem-rechtse media, politiek en verhalen die gericht zijn op gemeenschappen die door racisme worden getroffen. Hun ideeën worden genormaliseerd en gebruikt buiten politieke partijen, media en groepen die als extreem-rechts worden beschouwd. De groeiende dreiging van de extreem-rechtse beweging wordt op Europees niveau nog steeds niet aangepakt. Het resultaat is een geleidelijke verschuiving van het beleid van de Europese Unie naar rechts en een normalisering van racisme en discriminatie.

Wat was je grootste succes in 2022, wat zijn je doelen voor 2023?

In februari publiceerden we ons rapport "The Climate Crisis is a (Neo)Colonial & Capitalist Crisis: Experiences, Responses and Steps towards Decolonial Climate Action", waarin de onevenredige impact van de klimaatcrisis op PoC in Europa wordt belicht. Wij hebben ook gewerkt aan het versterken van de relaties met onze leden. Wij hielden regelmatig ENAR-cafés om met hen van gedachten te wisselen en organiseerden regionale netwerkbijeenkomsten voor Midden- en Oost-Europa en Frankrijk. Op het gebied van belangenbehartiging hebben wij met succes twee "People's Summits" georganiseerd om ervoor te zorgen dat de samenleving wordt betrokken bij de vormgeving van het Europese antiracismebeleid.

In 2023 viert ENAR zijn 25e verjaardag. We zullen een reeks activiteiten organiseren die alle gemeenschappen samenbrengen. Zowel om onze prestaties te vieren als om naar de toekomst te kijken door momenten van bezinning te creëren. Met de Europese verkiezingen in 2024 in het vooruitzicht zullen we ook meer tijd investeren in het tegengaan van de genormaliseerde extreem-rechtse verhalen die onze gemeenschappen beïnvloeden.

Waar is de donatie van 35 000 euro van vorig jaar voor gebruikt en op welke manieren hebben we jullie kunnen steunen?

Ik wil Asphaltgold hartelijk danken voor hun gulle donatie in 2021. Het opbouwen van een dynamisch, effectief, goed uitgerust, veilig en veerkrachtig antiracismenetwerk - een beweging voor gelijkheid voor alle mensen en rechtvaardigheid in Europa - is een van de strategische doelstellingen van ENAR. Daarom hebben we besloten om de 35.000 euro die uw gemeenschap vorig jaar heeft geschonken aan ons Empowerment and Resilience Fund te schenken om de duurzaamheid en het voortbestaan ervan te garanderen.

Het Empowerment and Resilience Fund is een mechanisme dat door ENAR in het leven is geroepen om de activiteiten van onze leden te ondersteunen. In het kader van dit programma kunnen wij financiële steun verlenen aan basisorganisaties voor racismebestrijding om de kosten te dekken van projecten ter ondersteuning van gemeenschappen die door racisme zijn getroffen. Het financiert of ondersteunt ook hun dagelijkse werkzaamheden en organisatorische ontwikkeling voor duurzaamheid en veerkracht. Ons Empowerment and Resilience Fund is gebaseerd op een wederzijds hulpmodel, wat betekent dat wij ernaar streven welvaart te creëren in onze gemeenschap door leden in dienst te nemen die op hun beurt de capaciteit van andere leden ondersteunen en opbouwen. Dit jaar konden wij 35 subsidies van elk maximaal 10.000 € aan ons netwerk toekennen. U kunt meer te weten komen HIER en HIER!

Hoe kunnen mensen zich bij uw organisatie aansluiten of u steunen zonder financiering?

Ons netwerk staat open voor alle maatschappelijke antiracistische organisaties in Europa. Dit jaar hebben we 10 nieuwe leden verwelkomd en aan het netwerk toegevoegd. Particulieren zijn welkom om ons te steunen door onze berichten, verslagen en activiteiten te delen, zodat ze een breder publiek kunnen bereiken. Wij zijn ook zeer actief op Twitter (@ENAREurope). Ons volgen en onze inhoud delen is een goed begin om solidariteit te tonen met de Europese antiracismebeweging. Ik nodig ook iedereen uit om te leren over racisme, de geschiedenis en de impact ervan vandaag.

Magda-Sarah Boulabiza, beleids- en voorlichtingsadviseur bij ENAR (Foto: Europees netwerk tegen racisme)

Heeft de oorlog in Oekraïne / energiecrisis invloed op je werk?

De inval in Oekraïne in februari was voor veel Europese actoren een eyeopener. Het vestigde de aandacht op de dubbele normen die bestaan bij het migratiebeheer en de opvang van vluchtelingen in de Europese Unie. De lidstaten konden zich snel aanpassen aan een zeer grote toestroom van vluchtelingen en verwelkomden de Oekraïners door begrotingsmiddelen toe te wijzen om ervoor te zorgen dat zij toegang hadden tot algemene diensten zoals voedsel en onderdak. Wij hebben de verschillende behandeling van racisten en niet-Oekraïners die Oekraïne ontvluchtten geobserveerd en gedocumenteerd - vanaf het moment dat zij de oorlog ontvluchtten en in de Europese Unie aankwamen, tot de diensten waartoe zij toegang hadden en de verschillende bescherming die zij kregen. Veel van onze leden werken in de frontlinie van gedwongen of gewenste migratie naar Europa en verlenen diensten aan door racisme getroffen mensen die naar Europa komen. Als reactie op de oorlog hebben wij verschillende bijeenkomsten met ons netwerk gehouden om inzicht te krijgen in de uitdagingen waarmee mensen in de frontlinie worden geconfronteerd en hoe wij hen kunnen steunen. Wij financierden een project van de Subjectiv Value Foundation, een ENAR-lid, als onderdeel van ons initiatief Empowerment and Resilience, om een documentaire te maken over de ervaringen van Volksstammen die Oekraïne ontvluchten. We zijn ook een strategische dialoog aangegaan om bruggen te slaan tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties die werken met gemeenschappen die door racisme zijn getroffen en Oekraïne ontvluchten.

De daaruit voortvloeiende energie- en kosten van levensonderhoudcrisis in Europa treft de door racisme getroffen gemeenschappen zeer hard. Armoede en etnicisering zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden door het versterkende effect van structureel racisme. Mensen die racisme hebben meegemaakt, zijn in het verleden vaak uitgebuit en uitgesloten van toegang tot welvaart en diensten. Dit heeft ook nu nog gevolgen voor de manier waarop zij kunnen reageren en zich kunnen aanpassen aan economische gebeurtenissen zoals inflatie, en voor de steun die zij van overheidsinstellingen ontvangen.

Wat gebeurt er met u als zaken als die van Mahsa Amini openbaar worden?

Wij zijn solidair met alle bewegingen die vechten tegen alle soorten onderdrukking. Wij komen op voor het recht van vrouwen om te kiezen en te dragen wat zij willen, zowel in Europa als elders. Tragische moorden zoals die op Mahsa Amini in Iran vinden een bijzondere weerklank hier in Europa, waar we geconfronteerd worden met de tegenovergestelde situatie: de racistische en koloniale regulering van de kleding en het lichaam van moslimvrouwen door Europese staten, die hen dwingen zich te ontkleden of hen uitsluiten van de samenleving als ze dat niet doen. Moslimvrouwen in Europa zijn het doelwit van de mainstream-discoursen van extreem-rechts, waardoor hun grondrechten worden geschonden, hun de toegang tot kansen en openbare en privéruimten wordt ontzegd en zij worden geconfronteerd met haatzaaiende taal en mishandeling.

Wat kan elk individu doen tegen racisme? Wat moeten onderwijsinstellingen, zoals scholen of sportclubs, doen?

In een systeem van onderdrukking is niets doen in het voordeel van de instellingen en individuen die de macht hebben. Om professor, activist en auteur Bell hooks te citeren: "Hoeveel oproepen tot solidariteit er ook worden gedaan (...), degenen die het meest profiteren van hun toegang en privileges moeten bereid zijn afstand te nemen van de systemen die hun juist toegang en privileges verlenen."

De strijd tegen racisme vereist dat de hele samenleving de handen ineenslaat. Mensen moeten beseffen dat antiracisme betekent dat men bereid is risico's te nemen om racisme individueel en collectief te ontmantelen. Bijvoorbeeld door racistische acties of opmerkingen van instellingen of personen publiekelijk aan de kaak te stellen en het risico te lopen in een ongemakkelijke situatie terecht te komen. Ik wil mensen uitdagen na te denken over de vraag of hun maatschappelijke positie en status belangrijker is dan de waardigheid van mensen die dagelijks met racisme te maken hebben.

Onderwijs en sport zijn krachtige instrumenten. Zij kunnen jongeren ofwel sterker maken ofwel systematisch benadelen. Wanneer sport door racistische instellingen zodanig wordt geregeld dat bepaalde groepen worden uitgesloten vanwege de manier waarop zij zich kleden of de manier waarop hun lichaam wordt gezien, worden uitsluitingspraktijken bestendigd. Sommige zwarte vrouwen werden bijvoorbeeld geweigerd aan bepaalde sporten deel te nemen vanwege hun hoge testosterongehalte, hoewel de wetenschap nu heeft bewezen dat testosteron alleen hen geen voordeel geeft. Tot voor kort waren badmutsen voor zwart haar (Verklaring hier) werden verboden. Sportclubs moeten ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot hun sport en hun beleid aanpassen als dat niet het geval is. Zij moeten hun atleten beschermen tegen racisme van fans, scheidsrechters of andere atleten en degenen die zich schuldig maken aan racistisch gedrag bestraffen. Sportorganisaties nemen passende maatregelen om ervoor te zorgen dat hun praktijken antiracistisch zijn.

Als scholen er niet in slagen hun onderwijspraktijk aan te passen aan jongeren wier leerstijlen niet geschikt zijn voor de klas, doen zij sommige kinderen tekort. Door de curricula en praktijken te diversifiëren en te dekoloniseren en te zorgen voor PoC onder leerkrachten, leggen we de basis voor een inclusieve, antiracistische samenleving.

Dank u voor uw tijd en succes met uw werk!

Het interview is vertaald uit het Engels.

⟶ Klik hier voor de ENAR-publicaties

⟶ Wil je dieper ingaan op het onderwerp antiracisme? Samen met ENAR hebben we een lijst samengesteld van aanbevelenswaardige boeken, films, podcasts & co.

⟶ Hoe Asphaltgold zijn antiracismecampagne voortzet op Black Friday 2022